Jakie klasy podatkowe występują w Niemczech?

Progi, klasy podatkowe w Niemczech – wszystko, co należy wiedzieć o podatku w Niemczech

Niemieckie klasy podatkowe wielu osobom mogą wydawać się skomplikowane. Przede wszystkim dlatego, że niemiecki system podatkowy znacznie różni się od tego obowiązującego w Polsce. Jakie klasy i stawki podatkowe obowiązują w Niemczech, kto zostaje do nich przypisany i kiedy można zmienić klasę podatkową? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.

Klasy podatkowe w Niemczech – najważniejsze informacje o niemieckim systemie podatkowym

Na terenie Niemiec w 2023 roku – podobnie jak w roku 2022 i latach poprzednich – obowiązuje 6 klas podatkowych. W zależności od tego, do której klasy przynależy podatnik, inaczej wyznaczana jest stawka potrącanego podatku w Niemczech. Dla każdej z tych grup inna jest także wysokość kwoty wolnej od podatku w Niemczech. Podatek w tym kraju ma charakter progresywny i waha się od 14 do ponad 45%).

Wszystko to jest dość skomplikowane, zwłaszcza w porównaniu do polskiego systemu podatkowego, w którym obwiązują dwa progi podatkowe – 17 oraz 32%, przypisywane według osiąganych dochodów. W Niemczech przynależność do określonej klasy podatkowej zależy także od sytuacji życiowej podatnika (nie tylko od wysokości osiąganych dochodów). Klasę podatkową możemy zatem zdefiniować jako przypisane ze względu na sytuację osobistą i materialną obciążenie podatkowe.

Niemiecka klasa Podatkowa Wymogi Stawka Podatku Kwota Wolna od Podatku (2022) Miesięczny Dochód Wolny od Podatku (2022)
1. klasa podatkowa w Niemczech Osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwo domowe, wdowcy, rozwodnicy, osoby w separacji, osoby w formalnym związku z partnerem spoza UE Około 28% 9 984 euro 945 euro
2. klasa podatkowa w Niemczech Osoby samotnie wychowujące dzieci pobierające zasiłek rodzinny   9 984 euro 1 908 euro
3. klasa podatkowa w Niemczech Osoby w związku małżeńskim lub partnerskim, owdowiałe do roku po śmierci współmałżonka Około 26% 19 968 euro 1 788 euro
4. klasa podatkowa w Niemczech Małżeństwa nie zgłaszające przynależności do żadnej innej klasy podatkowej (przypisane automatycznie) Zależne od sytuacji 9 984 euro (na partnera) 945 euro (na osobę)
5. klasa podatkowa w Niemczech Drugi partner w przypadku wyboru klasy 3 przez jednego partnera Około 26%   105 euro
6. klasa podatkowa w Niemczech Osoby z więcej niż jednym źródłem dochodu Zależne od dochodu Brak kwoty wolnej od podatku  

1. klasa podatkowa w Niemczech

Klasa pierwsza obejmuje osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwo domowe. W tej grupie znajdują się zatem także wdowcy (którzy stracili współmałżonka co najmniej dwa lata wcześniej), rozwodnicy i pary, które przebywają w separacji. Klasa nr 1 przypisywana jest także osobom, których formalny partner życiowy przebywa poza granicami Unii Europejskiej.

Obowiązująca stawka podatkowa w Niemczech dla pierwszej klasy to w przybliżeniu 28% (tyle procent podatku potrącane jest od dochodów podatnika).  Wysokość rocznej kwoty wolnej od podatku dla tej grupy podatników wynosi w 2022 roku 9984 euro (w roku 2021 było to 9744 euro, a w 2020 9 408 euro).

Miesięczny dochód wolny od podatku dla klasy pierwszej to 945 euro. Naliczane stawki podatkowe w Niemczech (zaliczki potrącane w każdym miesiącu z wynagrodzenia) są w tym przypadku relatywnie wysokie, ewentualny nadpłacony podatek można jednak odliczyć na koniec roku.

2. klasa podatkowa w Niemczech

To stosunkowo wąska grupa. Kwalifikują się do niej osoby samotnie wychowujące dzieci i pobierają na nie zasiłek rodzinny. Aby zostać przypisanym do drugiej klasy podatkowej, należy złożyć odpowiedni wniosek w niemieckim urzędzie skarbowym. Ulgę podatkową można uzyskać w sytuacji, kiedy dziecko jest wychowywane bezpośrednio przez osobę pobierającą świadczenie i mieszka z nią w tym samym gospodarstwie domowym. 

Roczna kwota wolna od podatku w 2022 roku 9984 euro (w 2021 było to 9 744 euro, a w 2020 9408 euro).

Miesięczny dochód wolny od podatku dla drugiej klasy podatkowej w Niemczech wynosi 1908 euro.

3. klasa podatkowa w Niemczech

Trzecia klasa podatkowa dotyczy przede wszystkim osób pozostających w związku małżeńskim lub potwierdzonym urzędowo związku partnerskim. To najobszerniejsza niemiecka klasa podatkowa. Obejmuje także osoby owdowiałe do roku od śmierci współmałżonka. Trzeba mieć na uwadze, że do klasy trzeciej można zaliczyć jedynie współmałżonków, których partner znajdzie się w piątej klasie podatkowej, lub też jest bezrobotny. Gdy jeden ze współmałżonków wybrał 3. klasę podatkową, drugi zostaje automatycznie przeniesiony do klasy 5.

Aby obciążenia podatkowe były mniejsze, 3. klasę podatkową powinien wybrać małżonek, który osiąga wyższy dochód. Ile procent podatku obowiązuje 3. klasę podatkową? Obecnie jest to około 26%. Roczna kwota wolna od podatku wynosi 19 968 euro w 2022 roku (za rok 2021 było to 19 488 euro, a w 2020 18 816 euro). Miesięczny dochód wolny od podatku wynosi 1788 euro.

4. klasa podatkowa w Niemczech

Obejmuje małżeństwa, które nie zgłaszają przynależności do żadnej innej klasy podatkowej – jeśli nie wybiorą żadnej kategorii, oboje zostaną przypisani do klasy czwartej. Znajdą się tutaj także automatycznie po zawarciu małżeństwa lub zgłoszenia meldunku w Niemczech.

Ta klasa jest opłacalna wtedy, kiedy dochody małżonków są zbliżone. W przeciwnym razie warto, aby partner osiągający wyższe dochody wystąpił o przypisanie do klasy trzeciej (wówczas – tak jak wspomnieliśmy wcześniej – drugi partner zostanie automatycznie przypisany do piątej).

Roczna kwota wolna od podatku to 9 984 (na partnera) w 2022 roku, w 2021 roku było to 9 744 euro, a w 2020 9 408 euro.

Miesięczny dochód wolny od podatku dla klasy 4. wynosi 945 euro (na osobę).

5. klasa podatkowa w Niemczech

Jeśli jeden z partnerów wybrał trzecią klasę podatkową, drugi jest automatycznie przypisany do piątej. Miesięczny dochód wolny od podatku to 105 euro miesięcznie. Osoby przynależące do 5 klasy podatkowej w Niemczech obowiązuje podatek w wysokości około 26%.

6. klasa podatkowa w Niemczech

W tej grupie znajdują się osoby, które mają więcej niż jedno źródło dochodu (wykonują dwie prace lub więcej). W takim przypadku w ramach szóstej klasy zostaje opodatkowany dochód pochodzący z drugiego miejsca zatrudnienia. Dla 6. grupy podatkowej nie przewidziano kwoty wolnej od podatku, a wysokość składki zależy od wysokości otrzymywanego dochodu. Zazwyczaj państwo w ramach składki podatkowej pobiera około 50-60% wynagrodzenia brutto.

Klasy podatkowe Niemcy – która będzie najkorzystniejsza?

Wiele osób zastanawia się, która klasa podatkowa w Niemczech jest najlepsza w ich sytuacji. Zazwyczaj korzystnymi rozwiązaniami są klasa 1 (dla osób samotnych, przypisywana automatycznie), klasa 2. (dla osób samotnie wychowujących dziecko) oraz klasa 3. w połączeniu z 5. lub klasa 4. dla współmałżonków

Trzeba jednocześnie pamiętać, że obciążenia podatkowe mogą w praktyce być podobne, niezależnie od wybranego wariantu. Główną różnicą będzie wtedy kwota podatku, jaką urząd pobiera okresowo w formie zaliczek. W klasach podatkowych z wysokimi składkami podatnik może zwykle liczyć na zwrot nadpłaconego podatku po zamknięciu roku podatkowego, oraz odwrotnie – niskie składki miesięczne lub kwartalne mogą oznaczać nawet konieczność dopłaty przez podatnika na koniec roku rozliczeniowego. Wszystko to sprawia, że trudno jednoznacznie wskazać, która klasa podatkowa jest najkorzystniejsza – zwykle zależy to od kilku czynników (w tym także od dochodów współmałżonka) i kwestię tę warto rozpatrywać indywidualnie.

Jaka klasa podatkowa w Niemczech dla małżeństwa?

Niemiecki system podatkowy oferuje większą swobodę podatkową małżeństwom pracującym na terenie kraju. W zależności od wysokości uzyskiwanych dochodów oraz faktycznego stanu ich związku mogą zostać przypisani do jednej z dwóch dostępnych klas podatkowych:

  • 3. klasa podatkowa i 5. klasa podatkowa,
  • 4. klasa podatkowa dla obojga małżonków.

Dobrym rozwiązaniem jest klasa 3. w połączeniu z 5. (dla małżeństw, których dochody są nieproporcjonalne). Jeśli natomiast małżonkowie zarabiają podobnie, korzystna może okazać się automatycznie przypisywana konfiguracja (partnerzy pozostają w klasie 4.). 

Rozdzielność majątkową a klasa podatkowa w Niemczech

Osoby pozostające w małżeństwie mogą skorzystać z możliwości wspólnego rozliczenia podatku, które w większości przypadków zapewnia im więcej korzyści finansowych. Wybór takiej formy rozliczenia jest w szczególności uzasadniony w przypadku par, w których jedna osoba pracuje, a druga – nie zarabia lub osiąga niskie zarobki. Warto pamiętać o tym, że podatnik przynależący do 3 klasy podatkowej wpłaca zaliczkę na poczet wspólnego rozliczenia z małżonkiem pracującym w Niemczech. Jeśli z jakichś względów zdecyduje się rozliczyć indywidualnie, może liczyć się z koniecznością dużej dopłaty do podatku.

Kiedy można zmienić klasę podatkową w Niemczech?

Zmiana klasy podatkowej w Niemczech jest możliwa w momencie zmiany stanu cywilnego oraz sytuacji osobistej (zawarcie ślubu, związku partnerskiego, ale także separacja, rozwód, czy śmierć współmałżonka).

Osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwo domowe, są automatycznie przypisywane do pierwszej klasy podatkowej. Możliwa jest zmiana na klasę drugą (dotyczy samotnego wychowywania dzieci).

Możliwe jest także omówione wyżej przejście jednego współmałżonka do trzeciej klasy podatkowej. Wtedy kombinacja podatkowa zmieniana jest z automatycznej (4/4) na kombinację 3/5 – drugi partner zostaje przeniesiony do klasy piątej.

Zmiana klasy podatkowej w Niemczech — jak to zrobić?

Aby zmienić klasę podatkową w Niemczech, należy udać się do tamtejszego urzędu skarbowego (Finanzamt) i złożyć odpowiedni wniosek. Jeśli nie wiesz, do jakiej grupy należysz, możesz poprosić urząd o wydanie odpowiedniego zaświadczenia (zazwyczaj wydawane jest od ręki). Do urzędu można również zadzwonić lub wysłać wiadomość pocztą elektroniczną.

Czas oczekiwania na zmianę niemieckiej klasy podatkowej jest różny, na rozpatrzenie wniosku trzeba czekać zwykle kilka-kilkanaście dni roboczych. W Niemczech grupę podatkową można zmienić dwa razy w roku, w wyjątkowych sytuacjach (takich jak na przykład śmierć partnera) także częściej.

Wniosek o zmianę klasy podatkowej w Niemczech

Aby zmienić klasę podatkową, wystarczy prawidłowo wypełnić i złożyć wniosek o zmianę klasy podatkowej Niemczech (dokument zazwyczaj jest dostępny na stronie internetowej niemieckiego urzędu skarbowego). W tym celu podatnik powinien wypełnić formularz (należy podać m.in. dane osobowe podatnika, numer identyfikacji podatkowej oraz numer identyfikacyjny wnioskującego), a także złożyć wraz ze wnioskiem następujące dokumenty:

  • akt małżeństwa,
  • zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu,
  • zaświadczenie o dochodach uzyskiwanych w Polsce (druk UE-EOG),
  • zaświadczenie o wysokości dochodu uzyskiwanego miesięcznie (Lohnabrechnung),
  • podpisany druk umowy zlecenia.

Wypełniony wniosek wraz z pozostałymi dokumentami najpóźniej możesz złożyć do 30 listopada aktualnego roku podatkowego.

Jak sprawdzić, na jakiej klasie podatkowej jestem w Niemczech?

Osoby pracujące w Niemczech, które uzyskały zameldowanie na terenie kraju, po kilku tygodniach od przeprowadzki powinny otrzymać indywidualny numer identyfikacji podatkowej. Następnie na wniosek pracodawcy wraz z informacjami dotyczącymi m.in. stanu cywilnego oraz wysokości otrzymywanego wynagrodzenia urząd podatkowy przypisuje podatnika do jednej z 6 klas podatkowych. Informacja o przyznanej klasie podatkowej znajduje się na pasku wypłat i jest oznaczona literami StKI (Steuerklasse).

Numer klasy podatkowej możesz sprawdzić również w urzędzie skarbowym (Finanzamt), gdzie urzędnicy na miejscu wystawią zaświadczenie o przynależności do jednej z 6 klas podatkowych. Warto także skorzystać z opcji telefonicznej lub mailowej – za pośrednictwem weryfikacji danych z elektronicznej karty podatkowej – ELStAM (Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale). Po zakończeniu procesu weryfikacyjnego urzędnicy udzielą wybranych informacji o przynależności do klasy podatkowej bez konieczności wizyty w urzędzie.

Niemiecka klasa podatkowa a zwrot podatku

Od klasy podatkowej w dużej mierze zależy wysokość ewentualnego zwrotu podatku po rozliczeniu danego roku. Warto wiedzieć, że w wielu przypadkach osoba pracująca w Niemczech ma także prawo do wielu ulg i odliczeń. Nie są one jednak przyznawane automatycznie – zwykle należy o nie zawnioskować. Mowa tutaj na przykład o zasiłku rodzinnym Kindergeld, odliczeniu kosztów mieszkania, dojazdu do miejsca pracy, czy nawet pracy zdalnej. Aby uzyskać oczekiwaną kwotę zwrotu, a także otrzymać dostępne świadczenia dodatkowe, rozliczenie warto powierzyć specjalistom.

Jeśli chcesz uzyskać najwyższy dostępny w Twojej sytuacji zwrot podatku z Niemiec, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci odzyskać należną kwotę, w najszybszym możliwym terminie.

Jeśli potrzebujesz pobrać dokumenty potrzebne do zwrotu podatku z Niemiec lub zaświadczenie do Kindergeld, sprawdź naszą stronę.