Polacy mieszkający i pracujący w Austrii mogą liczyć na szereg świadczeń socjalnych. Najważniejsze z nich to Familienbeihilfe – zasiłek rodzinny przyznawany niezależnie od osiąganych dochodów, oraz Kinderbetreuungsgeld – zasiłek wychowawczy. Kto może starać się o te świadczenia, na jakie kwoty można liczyć i co zrobić, aby je uzyskać?
Do pobierania Familienhielfe są uprawnieni obywatele Austrii, Szwajcarii, krajów Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także obywatele innych państw, które posiadają prawo stałego pobytu w Austrii.
Polacy, jako obywatele UE mogą więc wnioskować o zasiłek w przypadku, gdy posiadają stały meldunek w Austrii i opłacają składki na ubezpieczenie społeczne (np. w formie składek potrącanych z wynagrodzenia).
Familienbeihilfe przysługuje na każde dziecko od jego urodzenia aż do 24. roku życia (jeśli nie kontynuuje ono nauki, świadczenie jest wypłacane do 18. urodzin). Jeśli dziecko podejmie pracę zarobkową, z której osiąga dochód wyższy niż 10 000 euro rocznie, prawo do otrzymywania zasiłku zostaje wstrzymane. Dziecko, na które pobierany jest zasiłek, musi także mieszkać z rodzicem pod tym samym adresem.
W 2022 roku zasiłek rodzinny w Austrii wynosi od 111,80 euro do 162 euro miesięcznie. Kwota zależy przede wszystkim od wieku dziecka – jest tym wyższa, im dziecko jest starsze. Wynosi dokładnie:
Zasiłek rodzinny w Austrii może zostać rozszerzony w przypadku niepełnosprawności dziecka (w takiej sytuacji przysługuje dodatkowe 150 euro). Kwota zasiłku jest także wyższa dla rodzin wielodzietnych – powiększana jest już od drugiego dziecka (o prawie 7 euro dla każdej pociechy) i jest wyższa proporcjonalnie do wielkości rodziny (gospodarstwa, w których wychowuje się siedmioro dzieci, otrzymują ponad 50 euro więcej miesięcznie na jedno dziecko). Dodatek ten nosi nazwę Geschwisterstaffelung.
Austriacki zasiłek rodzinny nie może być pobierany równocześnie z polskim odpowiednikiem tego zasiłku, czyli 500+.
Urząd w Austrii obniży kwotę świadczenia o sumę świadczeń, do jakich podatnik ma prawo w Polsce. Aby tego uniknąć, należy w placówce w Austrii złożyć zaświadczenie z polskiego urzędu, w którym wskazano, że nie pobieramy 500 plus w kraju ojczystym. Gdy polski zasiłek jest pobierany, austriacki urząd odliczy jego kwotę automatycznie.
Aby uzyskać zasiłek rodzinny, należy złożyć wniosek w austriackim urzędzie skarbowym (Finanzamt). Odpowiedni formularz (Beih100) można także wypełnić online. Warto też wiedzieć, że o zasiłek można wnioskować do 5 lat wstecz – dotyczy to osób, które opłacały w tym czasie składki na ubezpieczenie społeczne.
Wraz z wnioskiem niezbędne będzie złożenie dodatkowych dokumentów, takich jak kopia dowodu osobistego lub paszportu, akt urodzenia lub akt zawarcia małżeństwa, czy zaświadczenie o zameldowaniu. To, jakie dokładnie dokumenty należy złożyć, zależy od osobistej sytuacji osoby/osób wnioskujących.
Warto wiedzieć, że jeśli dziecko zostało urodzone w Austrii, zostaje zarejestrowane w systemie świadczeń automatycznie – rodzice nie muszą składać wniosku, aby otrzymać zasiłek. Rejestrować trzeba jedynie dzieci urodzone przed 1 maja 2019 roku. Zasiłek jest także powiększany automatycznie w momencie narodzin kolejnych dzieci.
Kinderbetreuungsgeld to zasiłek wychowawczy, który przysługuje rodzicowi lub prawnemu opiekunowi od urodzenia dziecka maksymalnie do ukończenia przez nie 3. roku życia. Jest przyznawany rodzicom, którzy są zameldowani na terenie Austrii i mieszkają z dzieckiem pod jednym dachem.
Jako że jest to zasiłek wychowawczy, pobierający go rodzic lub opiekun nie może jednocześnie podejmować zatrudnienia. Warto wiedzieć, że zasiłek mogą pobierać naprzemiennie oboje rodzice (w przypadku, gdy jedno z nich świadczy pracę).
Aby otrzymać Kinderbetreuungsgeld, należy złożyć wniosek w austriackiej Krankenkasse (kasie chorych). Wniosek można złożyć najwcześniej w dniu urodzenia. O Kinderbetreuungsgeld można starać się również wstecznie – maksymalnie do 6. miesięcy. Zasiłek ten jest wypłacany równolegle z Familienbeihilfe, i tylko wtedy, gdy Finanzamt przyznał wcześniej prawo do tego zasiłku rodzinnego.
Wysokość Kinderbetreuungsgeld zależy od dochodów rodzica, które osiągnął w roku poprzedzającym urodzenie dziecka (będzie to maksymalnie 80% dochodu), świadczenie może być także wypłacane w systemie ryczałtowym.
Ryczałt może być wypłacany w 4 wariantach (przez 30, 20, 15 lub 12 miesięcy). Im krótszy okres pobierania zasiłku, tym miesięcznie przelewane kwoty są wyższe. W 2022 roku wynoszą:
Czy Kinderbetreuungsgeld można pobierać razem z 500 plus? Obu tych świadczeń nie można pobierać jednocześnie – kwota austriackiego zasiłku zostanie pomniejszona o kwotę świadczeń przysługujących w Polsce.
