Niemieckie klasy podatkowe wielu osobom mogą wydawać się skomplikowane. Przede wszystkim dlatego, że niemiecki system podatkowy znacznie różni się od tego obowiązującego w Polsce. Jakie klasy i stawki podatkowe obowiązują w Niemczech, kto zostaje do nich przypisany i kiedy można zmienić klasę podatkową? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.
Klasy podatkowe w Niemczech – najważniejsze informacje o niemieckim systemie podatkowym
Na terenie Niemiec w 2024 roku – podobnie jak w roku 2023 i latach poprzednich – obowiązuje 6 klas podatkowych. W zależności od tego, do której klasy przynależy podatnik, inaczej wyznaczana jest stawka potrącanego podatku w Niemczech. Dla każdej z tych grup inna jest także wysokość kwoty wolnej od podatku w Niemczech.
Co również istotne, w niemieckim systemie podatkowym obowiązują progresywne stawki podatku dochodowego. Klasy podatkowe wpływają na wysokość zaliczek na podatek dochodowy potrącanych z wynagrodzenia, ale nie determinują ostatecznej stawki podatkowej.
Stawki podatku dochodowego w Niemczech na rok 2024:
- 0% – dla dochodów rocznych do 11 604 euro (kwota wolna od podatku).
- 14% do 42% – dla dochodów od 11 605 euro do 66 760 euro; stawka rośnie progresywnie wraz z dochodem.
- 42% – dla dochodów od 66 761 euro do 277 825 euro.
- 45% – dla dochodów powyżej 277 825 euro.
Przykładowo, osoba z rocznym dochodem 50 000 euro zapłaci podatek według stawki progresywnej, która wzrasta od 14% do 42% w zależności od konkretnego poziomu dochodu w tym przedziale.
| Niemiecka klasa Podatkowa | Wymogi | Kwota Wolna od Podatku (2024) | Miesięczny Dochód Wolny od Podatku (2024) |
| 1. klasa podatkowa w Niemczech | Osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwo domowe, wdowcy, rozwodnicy, osoby w separacji, osoby w formalnym związku z partnerem spoza UE | 11 604 euro | 967 euro |
| 2. klasa podatkowa w Niemczech | Osoby samotnie wychowujące dzieci pobierające zasiłek rodzinny | 11 604 euro (plus dodatkowa ulga wynosząca 4 250 euro) | 1 322 euro |
| 3. klasa podatkowa w Niemczech | Osoby w związku małżeńskim lub partnerskim, owdowiałe do roku po śmierci współmałżonka | 23 208 euro | 1 934 euro |
| 4. klasa podatkowa w Niemczech | Małżeństwa niezgłaszające przynależności do żadnej innej klasy podatkowej (przypisane automatycznie) | 11 604 euro (na partnera) | 967 euro (na osobę) |
| 5. klasa podatkowa w Niemczech | Drugi partner w przypadku wyboru klasy 3 przez jednego partnera | Brak kwoty wolnej od podatku | |
| 6. klasa podatkowa w Niemczech | Osoby z więcej niż jednym źródłem dochodu | Brak kwoty wolnej od podatku |
1. klasa podatkowa w Niemczech
Klasa pierwsza obejmuje osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwo domowe. W tej grupie znajdują się zatem także wdowcy (którzy stracili współmałżonka co najmniej dwa lata wcześniej), rozwodnicy i pary, które przebywają w separacji. Klasa nr 1 przypisywana jest także osobom, których formalny partner życiowy przebywa poza granicami Unii Europejskiej.
Wysokość rocznej kwoty wolnej od podatku dla tej grupy podatników wynosi w 2024 roku 11 604 euro.
Miesięczny dochód wolny od podatku dla klasy pierwszej to 967 euro. Naliczane stawki podatkowe w Niemczech (zaliczki potrącane w każdym miesiącu z wynagrodzenia) są w tym przypadku relatywnie wysokie, ewentualny nadpłacony podatek można jednak odliczyć na koniec roku.
2. klasa podatkowa w Niemczech
To stosunkowo wąska grupa. Kwalifikują się do niej osoby samotnie wychowujące dzieci i pobierają na nie zasiłek rodzinny. Aby zostać przypisanym do drugiej klasy podatkowej, należy złożyć odpowiedni wniosek w niemieckim urzędzie skarbowym. Ulgę podatkową można uzyskać w sytuacji, kiedy dziecko jest wychowywane bezpośrednio przez osobę pobierającą świadczenie i mieszka z nią w tym samym gospodarstwie domowym.
Roczna kwota wolna od podatku w 2024 roku wynosi 11 604 euro rocznie, z dodatkową ulgą dla samotnych rodziców wynoszącą 4 260 euro, co łącznie daje 15 864 euro.
Miesięczny dochód wolny od podatku dla drugiej klasy podatkowej w Niemczech wynosi 1322 euro.
3. klasa podatkowa w Niemczech
Trzecia klasa podatkowa dotyczy przede wszystkim osób pozostających w związku małżeńskim lub potwierdzonym urzędowo związku partnerskim. To najobszerniejsza niemiecka klasa podatkowa. Obejmuje także osoby owdowiałe do roku od śmierci współmałżonka. Trzeba mieć na uwadze, że do klasy trzeciej można zaliczyć jedynie współmałżonków, których partner znajdzie się w piątej klasie podatkowej, lub też jest bezrobotny. Gdy jeden ze współmałżonków wybrał 3. klasę podatkową, drugi zostaje automatycznie przeniesiony do klasy 5.
Aby obciążenia podatkowe były mniejsze, 3. klasę podatkową powinien wybrać małżonek, który osiąga wyższy dochód. Roczna kwota wolna od podatku wynosi 23 208 euro w 2024 roku. Miesięczny dochód wolny od podatku wynosi 1934 euro.
4. klasa podatkowa w Niemczech
Obejmuje małżeństwa, które nie zgłaszają przynależności do żadnej innej klasy podatkowej – jeśli nie wybiorą żadnej kategorii, oboje zostaną przypisani do klasy czwartej. Znajdą się tutaj także automatycznie po zawarciu małżeństwa lub zgłoszenia meldunku w Niemczech.
Ta klasa jest opłacalna wtedy, kiedy dochody małżonków są zbliżone. W przeciwnym razie warto, aby partner osiągający wyższe dochody wystąpił o przypisanie do klasy trzeciej (wówczas – tak jak wspomnieliśmy wcześniej – drugi partner zostanie automatycznie przypisany do piątej).
Roczna kwota wolna od podatku to 11 604 euro (na partnera) w 2024 roku. Miesięczny dochód wolny od podatku dla klasy 4. wynosi 967 euro (na osobę).
5. klasa podatkowa w Niemczech
Jeśli jeden z partnerów wybrał trzecią klasę podatkową, drugi jest automatycznie przypisany do piątej. Dla tej grupy podatkowej nie przewidziano kwoty wolnej od podatku.
6. klasa podatkowa w Niemczech
W tej grupie znajdują się osoby, które mają więcej niż jedno źródło dochodu (wykonują dwie prace lub więcej). W takim przypadku w ramach szóstej klasy zostaje opodatkowany dochód pochodzący z drugiego miejsca zatrudnienia. Dla 6. grupy podatkowej nie przewidziano kwoty wolnej od podatku, a wysokość składki zależy od wysokości otrzymywanego dochodu. Zazwyczaj państwo w ramach składki podatkowej pobiera około 50-60% wynagrodzenia brutto.
Klasy podatkowe Niemcy – która będzie najkorzystniejsza?
Wiele osób zastanawia się, która klasa podatkowa w Niemczech jest najlepsza w ich sytuacji. Zazwyczaj korzystnymi rozwiązaniami są klasa 1 (dla osób samotnych, przypisywana automatycznie), klasa 2. (dla osób samotnie wychowujących dziecko) oraz klasa 3. w połączeniu z 5. lub klasa 4. dla współmałżonków.
Trzeba jednocześnie pamiętać, że obciążenia podatkowe mogą w praktyce być podobne, niezależnie od wybranego wariantu. Główną różnicą będzie wtedy kwota podatku, jaką urząd pobiera okresowo w formie zaliczek. W klasach podatkowych z wysokimi składkami podatnik może zwykle liczyć na zwrot nadpłaconego podatku po zamknięciu roku podatkowego, oraz odwrotnie – niskie składki miesięczne lub kwartalne mogą oznaczać nawet konieczność dopłaty przez podatnika na koniec roku rozliczeniowego. Wszystko to sprawia, że trudno jednoznacznie wskazać, która klasa podatkowa jest najkorzystniejsza – zwykle zależy to od kilku czynników (w tym także od dochodów współmałżonka) i kwestię tę warto rozpatrywać indywidualnie.
Jaka klasa podatkowa w Niemczech dla małżeństwa?
Niemiecki system podatkowy oferuje większą swobodę podatkową małżeństwom pracującym na terenie kraju. W zależności od wysokości uzyskiwanych dochodów oraz faktycznego stanu ich związku mogą zostać przypisani do jednej z dwóch dostępnych klas podatkowych:
- 3. klasa podatkowa i 5. klasa podatkowa,
- 4. klasa podatkowa dla obojga małżonków.
Dobrym rozwiązaniem jest klasa 3. w połączeniu z 5. (dla małżeństw, których dochody są nieproporcjonalne). Jeśli natomiast małżonkowie zarabiają podobnie, korzystna może okazać się automatycznie przypisywana konfiguracja (partnerzy pozostają w klasie 4.).
Rozdzielność majątkową a klasa podatkowa w Niemczech
Osoby pozostające w małżeństwie mogą skorzystać z możliwości wspólnego rozliczenia podatku, które w większości przypadków zapewnia im więcej korzyści finansowych. Wybór takiej formy rozliczenia jest w szczególności uzasadniony w przypadku par, w których jedna osoba pracuje, a druga – nie zarabia lub osiąga niskie zarobki. Warto pamiętać o tym, że podatnik przynależący do 3 klasy podatkowej wpłaca zaliczkę na poczet wspólnego rozliczenia z małżonkiem pracującym w Niemczech. Jeśli z jakichś względów zdecyduje się rozliczyć indywidualnie, może liczyć się z koniecznością dużej dopłaty do podatku.
Wpływ klasy podatkowej na świadczenia socjalne i zasiłki
Wybór klasy podatkowej w Niemczech ma istotne znaczenie nie tylko dla wysokości wynagrodzenia netto, ale również dla niektórych świadczeń socjalnych. Klasa podatkowa wpływa na sposób obliczania dochodu netto, który jest podstawą wyliczania wysokości tych świadczeń. Na przykład osoby w klasie 3., mające wyższe wynagrodzenie netto, mogą otrzymać wyższe Elterngeld, gdyż jest on zależny od wcześniejszego dochodu netto. Z kolei osoby w klasie 5., ze względu na niższe dochody netto, mogą otrzymać mniejsze świadczenia w porównaniu do osób w klasie 4. lub 3. Warto również pamiętać, że wybór klasy podatkowej nie ma wpływu na wysokość zasiłku na dziecko (Kindergeld), który jest stały i nie zależy od dochodów rodziców.
Kiedy można zmienić klasę podatkową w Niemczech?
Zmiana klasy podatkowej w Niemczech jest możliwa w momencie zmiany stanu cywilnego oraz sytuacji osobistej (zawarcie ślubu, związku partnerskiego, ale także separacja, rozwód, czy śmierć współmałżonka).
Osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwo domowe, są automatycznie przypisywane do pierwszej klasy podatkowej. Możliwa jest zmiana na klasę drugą (dotyczy samotnego wychowywania dzieci).
Możliwe jest także omówione wyżej przejście jednego współmałżonka do trzeciej klasy podatkowej. Wtedy kombinacja podatkowa zmieniana jest z automatycznej (4/4) na kombinację 3/5 – drugi partner zostaje przeniesiony do klasy piątej.
Zmiana klasy podatkowej w Niemczech — jak to zrobić?
Aby zmienić klasę podatkową w Niemczech, należy udać się do tamtejszego urzędu skarbowego (Finanzamt) i złożyć odpowiedni wniosek. Jeśli nie wiesz, do jakiej grupy należysz, możesz poprosić urząd o wydanie odpowiedniego zaświadczenia (zazwyczaj wydawane jest od ręki). Do urzędu można również zadzwonić lub wysłać wiadomość pocztą elektroniczną.
Czas oczekiwania na zmianę niemieckiej klasy podatkowej jest różny, na rozpatrzenie wniosku trzeba czekać zwykle kilka-kilkanaście dni roboczych. W Niemczech grupę podatkową można zmienić dwa razy w roku, w wyjątkowych sytuacjach (takich jak na przykład śmierć partnera) także częściej.
Wniosek o zmianę klasy podatkowej w Niemczech
Aby zmienić klasę podatkową, wystarczy prawidłowo wypełnić i złożyć wniosek o zmianę klasy podatkowej Niemczech (dokument zazwyczaj jest dostępny na stronie internetowej niemieckiego urzędu skarbowego). W tym celu podatnik powinien wypełnić formularz (należy podać m.in. dane osobowe podatnika, numer identyfikacji podatkowej oraz numer identyfikacyjny wnioskującego), a także złożyć wraz ze wnioskiem następujące dokumenty:
- akt małżeństwa,
- zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu,
- zaświadczenie o dochodach uzyskiwanych w Polsce (druk UE-EOG),
- zaświadczenie o wysokości dochodu uzyskiwanego miesięcznie (Lohnabrechnung),
- podpisany druk umowy zlecenia.
Wypełniony wniosek wraz z pozostałymi dokumentami najpóźniej możesz złożyć do 30 listopada aktualnego roku podatkowego.
Jak sprawdzić, na jakiej klasie podatkowej jestem w Niemczech?
Osoby pracujące w Niemczech, które uzyskały zameldowanie na terenie kraju, po kilku tygodniach od przeprowadzki powinny otrzymać indywidualny numer identyfikacji podatkowej. Następnie na wniosek pracodawcy wraz z informacjami dotyczącymi m.in. stanu cywilnego oraz wysokości otrzymywanego wynagrodzenia urząd podatkowy przypisuje podatnika do jednej z 6 klas podatkowych. Informacja o przyznanej klasie podatkowej znajduje się na pasku wypłat i jest oznaczona literami StKI (Steuerklasse).
Numer klasy podatkowej możesz sprawdzić również w urzędzie skarbowym (Finanzamt), gdzie urzędnicy na miejscu wystawią zaświadczenie o przynależności do jednej z 6 klas podatkowych. Warto także skorzystać z opcji telefonicznej lub mailowej – za pośrednictwem weryfikacji danych z elektronicznej karty podatkowej – ELStAM (Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale). Po zakończeniu procesu weryfikacyjnego urzędnicy udzielą wybranych informacji o przynależności do klasy podatkowej bez konieczności wizyty w urzędzie.
Niemiecka klasa podatkowa a zwrot podatku
Od klasy podatkowej w dużej mierze zależy wysokość ewentualnego zwrotu podatku po rozliczeniu danego roku. Warto wiedzieć, że w wielu przypadkach osoba pracująca w Niemczech ma także prawo do wielu ulg i odliczeń. Nie są one jednak przyznawane automatycznie – zwykle należy o nie zawnioskować. Mowa tutaj na przykład o zasiłku rodzinnym Kindergeld, odliczeniu kosztów mieszkania, dojazdu do miejsca pracy, czy nawet pracy zdalnej. Aby uzyskać oczekiwaną kwotę zwrotu, a także otrzymać dostępne świadczenia dodatkowe, rozliczenie warto powierzyć specjalistom.
Jeśli chcesz uzyskać najwyższy dostępny w Twojej sytuacji zwrot podatku z Niemiec, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci odzyskać należną kwotę, w najszybszym możliwym terminie.
Jeśli potrzebujesz pobrać dokumenty potrzebne do zwrotu podatku z Niemiec lub zaświadczenie do Kindergeld, sprawdź naszą stronę.
Obowiązki podatnika związane z klasami podatkowymi
Wybór klasy podatkowej wiąże się z określonymi obowiązkami podatkowymi. Na przykład osoby przypisane do klasy 3., 5. lub 6. są zobowiązane do składania rocznej deklaracji podatkowej (Steuererklärung). W tych przypadkach urząd skarbowy sprawdza, czy pobrane zaliczki na podatek dochodowy odpowiadają rzeczywistej wysokości podatku należnego. Niewywiązanie się z tego obowiązku może prowadzić do kar finansowych. Dodatkowo osoby samotnie wychowujące dzieci, które chcą skorzystać z klasy 2., muszą co roku udowodnić swój status samotnego rodzica, składając odpowiednie zaświadczenie. Klasa 6., przypisana osobom z więcej niż jednym źródłem dochodu, oznacza brak kwoty wolnej od podatku, co skutkuje wyższymi zaliczkami i koniecznością dokładnego rozliczenia w rocznej deklaracji. Dlatego istotne jest, aby świadomie wybierać klasę podatkową i pamiętać o wynikających z niej obowiązkach.
